Pages

Tuesday, 30 May 2023

Worker’s Cooperatives: An Alternative Model for Welfare and Development

 

Worker’s Cooperatives: An Alternative Model for Welfare and Development

Manoj K. Puthiyavila

[Published in the special issue of 'Thozhil Kshema Ramgam' magazine published in connection with the International Labour Conclave held on 24, 25 & 26 May 2023.] 



This article describes the evolution of labour cooperatives in Kerala, the supports given by various governments including the British colony government, to which extent a labour cooperative can grow and the level of labour, wages, welfare and decent life a cooperative can provide.


In the early years of the 20th century, the Kerala society was undergoing dramatic changes which manifested in various forms of social actions in various regions. The social reform movements led mainly by the renaissance leaders from oppressed classes, philosophers, activists and revolutionaries generated new thoughts of equality, modesty, rights for a better life and liberation from social discriminations. The proclamations of the most influential leaders such as “Get enlightenment through Education, Strength through Organization, and Economic Independence through Industries,” by Sree Narayana Guru were translated in to action through a number of initiatives. The freedom movement, by the influence of its progressive section, was also becoming popular in Kerala through inclusive approaches addressing the pressing issues of the peasants, the labourers in agriculture and other sectors and all oppressed classes. Newspapers were bringing in new ideas and information from other parts of the country and the world. In the northern parts of Kerala various reforms introduced by Tipu Sultan and the British Government also accelerated the transformation. At this juncture the united labourers in a North Malabar village embraced the idea of Co-operatives taking advantage of the co-operative law brought by the colony government.

It happened in a remote village of British Malabar 99 years ago where 14 labourers facing social ban by the upper cast landlords for their reformist activities decided to found a labour cooperative for their own survival. It came in to existence on 13 February 1925 as ‘Uralungal Koolivelakkarute Parasparasahaya Sangham’ (Uralungal Labourers’ Mutual Aid and Co-operative Society) which later modified its name as the Uralungal Labour Contract Cooperative Society (ULCCS) Ltd. The founders were the disciples of Guru Vagbhatananda, a reformist leader of Malabar, whose ideals influence and govern the cooperative even now on the threshold of its centenary. Although there were many ‘mutual aid societies’ in Kerala at that time, a dedicated one for labour contracting and for daily-wage labourers was a revolutionary idea even in the whole of India.

After Independence

The state of Kerala came into existence only in 1956 and the first government was elected in 1957, during the period of the second five year plan. The Union Government had begun taking initiatives to promote labour cooperatives by that time. They directed the states to entrust the construction and other public works with the labour contract cooperatives. A standing committee, formed as part of the second five year plan which began in 1956, once again brought this matter into the attention of the State Governments in 1958. The Government of Kerala led by E. M. S. Namboothiripad took immediate steps in this regard which went in line with their pro-labour ideology. They decided to form labour cooperatives in every development block.

Prof. Joseph Mundassery, the then Minister for Education and a well-known co-operator, explained the perspective in an article written in ‘Sahakarana Prabodhini’, a magazine for co-operatives, “There is much to be gained by avoiding middle men and entrusting the public works directly with the workers in the locality. Workers will get better remuneration. Local development activities would be taken up with great sincerity. Labour contract societies can also be utilized to mobilize volunteer work for development programmes.”

The EMS Government developed model bylaws addressing the major challenges of mobilizing sufficient capital to undertake public works, developing management skills among the workers and preventing private contractors hijacking the cooperatives. The bylaws restricted the membership to masons, carpenters and ironsmiths allowing only a few others for accounting and work supervising purposes. ULCCS Ltd. was the only labour cooperative in Kerala at that time. As part of the new initiative, 56 societies were formed during the tenure of the Government. No other State in India had shown such enthusiasm in this regard. The EMS Government was dismissed by the Union Government in 1959 following the infamous Anti-Communist Liberation Struggle. Six more societies were formed by the next Congress-led Government before 1961.

A large number, say around 50 percent, of the labour societies were dormant. They faced several problems like delay in getting credits, non-cooperation and hesitation from the authorities to grant public works and their own inefficiency. The later years, especially in the absence of a strong political will to curtail corruption and to promote labour cooperatives, were favourable to the private contractors. Some of the contractors even formed benami cooperatives to exploit the prerogatives given by the Government to the cooperatives.


The number of labour contract societies grew from 58 in 1970 to 75 in 1980 and 97 in 1990. The percentage of the dormant cooperatives which was reduced to 25 during 1970s from 50 in 1961 again rose to 32 percent in the 80s. In 1990 the dormant societies were only 14, bringing down the percentage to 14. During 1991-95 the number of labour contract cooperatives grew to 231 out of which 58 (25%) were dormant. But it jumped to a total number of 424 with 152 (36%) dormant and 272 functional societies during 1997-2003 as an impact of the participatory implementation of the Decentralised People’s Plan.

Unfortunately most of these functional societies were unsuccessful in the competition with the private contractors. None of the labour cooperatives except the decades old ULCCS were making profit till 1985. In 1990 profit making societies were 28 which grew to 56 by 1995 and 92 by 2003. At the dawn of the new millennium the number of memberships in labour cooperatives rose above 50,000 from 7,844 in the 1967-70 period.

The 1996 - 2001 period of the People’s Plan Campaign by the Kerala Government, a milestone in the history of decentralized and participatory democracy, was a golden era for labour cooperatives. It inspired many local self-governments to come up with public works, and the Government permitted and encouraged them to entrust public works with labour societies without tender to avoid delay, corruption and poor quality in the absence of a proper support system. This caused the boom of labour cooperatives. This order issued in 1997 was modified in 1998, 1999, 2001 2003, 2004, 2005 and 2007 rectifying problems identified through experience.

Now there are 778 registered labour cooperatives in the state with 401 functional, 330 dormant and 47 under liquidation.

Supports for a noble cause

Labour Cooperatives, who complete the works on time with maximum quality at reasonable expenditure, substitute intermediary profit-seeking contractors and avoid middlemen and corruption, one of the biggest social evils prevailing today. The working class rightly perceive public works as part of our nation building, so they participate in their execution with great devotion and sincerity.


Since the labour cooperatives focus on employment generation, they always implement modern technologies and equipment without reducing the human resource, but enhancing higher wages through up skilling, and increase workdays by executing more works. They can provide more secure and satisfying work with better wages to its members. They also diminish bonded labour and cast aside the exploitation faced by women workers, migrant labourers and all oppressed classes and ensure gender equality.

They can also mitigate hardship of workers by incentives and welfare activities. It is proven that the properly functioning labour cooperatives can provide Provident Fund, Gratuity, Life Insurance, Medical Aid, Medical allowance, Bonus, Leave benefit, Welfare fund and dividend on shares. 

Considering all these aspects, the Kerala Government has always been keen on supporting the labour cooperatives from the very beginning. Even before the formation of the State, in 1954, the Departments of Agriculture as well as Cooperatives had begun this tradition. Following the All India Co-op. Planning Committee’s recommendation, the Department of Agriculture and Cooperation ordered that the government and local bodies should give preference for contract to labour contract societies, not by tenders but by directly offering the work. In the same year the Cooperative Societies Registrar also had granted some favours: security deposit may be waived, bills may be paid at shorter intervals and fee for registration as contractor may be exempted. In 1955, two Labour Cooperatives, the ULCCS in Malabar, along with one in Thirunelveli (of the erstwhile Kingdom of Travancore) were given some concessions from the Department of Public Works (PWD). It ordered to entrust works up to a limit of Rs. 5,000 which don’t demand special technical skills with both the societies at estimate rate and without tender. ULCCS was exempted from tender deposit also.

Through another order in 1958, PWD limited the earnest money deposit (EMD) for labour cooperatives to one percent of the probable amount of the work subject to a maximum of Rs. 500. It also exempted labour contract societies from registration fee. In 1960 and ’61 the Department of Agriculture (Cooperation) issued orders exempting the labour cooperatives from executing agreements in stamp papers and from EMD respectively.


In 1997, the Cooperative Department came up with a few more supportive steps. According to these, the authority can award the work to the labour society if it quotes an amount within a limit of 10 percent higher than the lowest quotation. If it is even higher than the lowest quotation amount, they have a chance to take up the work at an amount 10 percent higher than the lowest one, through negotiation. In such situations the authority will seek the willingness of the labour society and initiate negotiation in this regard. The Kerala State Electricity Board (KSEB) in 1998 brought out relaxations in the preferential terms and conditions for entrusting works with labour cooperatives. PWD implemented 10 percent tender preference in 2008. Tax Department also supported labour societies by exempting them from excess liability over compounded sale tax. Another important protective measure was to accredit capable cooperatives in the construction sector along with various Government agencies to whom public works can be awarded without tender up to a ceiling which is revised on time. This was to avoid procedural delays, corruption and to ensure quality. Today there are 46 accredited agencies including 40 government agencies and 6 nongovernmental agencies including cooperatives.

Worker’s welfare at its best


Workers’ welfare is always the prime concern for labour cooperative societies. Labour societies can set the best models in this regard. It can be illustrated through a case study of a model labour cooperative in Kerala. The first labour cooperative that was mentioned in the beginning, the Uralungal Labour Cooperative Society (ULCCS) Ltd. is the best model to establish to what extent a labour cooperative can provide wages and welfare to the workers.

Now in ULCCS, the lowest daily wage for a construction worker is Rs. 1600 including allowance for working outside the hometown. It is Rs. 1700 to 2000 for skilled labourers who operate machines. This is in addition to free residential facilities and food including breakfast, lunch, supper and light refreshments. Every worker gets a minimum monthly salary of Rs. 40,000 - 50,000 in hand. Contributory pension is also implemented for workers since 2007. ULCCS provides regular skill upgradation to its workers making them eligible for better wages. It implements mechanisation in a big way aiming at reducing the difficult jobs and creating more skilled jobs without reducing the number of labourers but increasing from a few hundreds to around 16,000 in the past 25 years.

Welfare Schemes at ULCCS

●    Overtime allowance for night work comes to double the wages
●    Bonus of 20 percent given twice a year, during Onam and Vishu
●    Provident Fund and Gratuity for workers. ULCCS provides 12 percent of salary for PF. Gratuity is five days wages for every 100 days work.
●    ESI coverage for those who are eligible. Attractive benefits for the others. In ESI, the employer’s share is 3.25 percent and medical allowance 2.5 percent.
●    Pensions to the senior workers and their dependents
●    Health insurance: Workers or members will get Rs 2.5 lakh in case of illness or accident. Besides this, 60 to 70 percent wages for sick leave. ULCCS pays the premium amount except the worker’s share of Rs. 2,750.
●    Family Group insurance (includes parents of spouses also): Rs. 2 lakhs for treatments. Free medical expenses and care of Rs 4,000 to Rs 50,000 to women workers and daughters of all workers for childbirth along with a financial support of Rs. 10,000. Half of the premium is paid by the society. There is a buffer policy to support workers’ families in case of expensive treatments.
●    Two personal insurance schemes completely paid by the society:
1) A medical health insurance of Rs. 75,000.
2) An accident claim insurance: Rs. 22 - 30 lakh for any accident death (not only at work sites). Rs. 5 - 20 lakhs for disabilities. A grant of Rs. 5,000 - 10,000 for the children of the deceased. A weekly leave salary of Rs. 25,000 - 35,000 for the survivors.
●    For marriages special gifts of one sovereign (8 gms) gold for women and Rs. 10,000 for men along with advances.
●    Workers are given interest free loans without collateral.
●    Interest free soft loans for house building, house repair, house warming, marriage of working women and daughters of workers.
●    Scholarships offered to students.
●    The highest security measures at work sites.


As a Co-operative Society which is rooted in social responsibility, ULCCS is involved in welfare activities for the upliftment of the society at various levels, much before the inception of a similar thought in the corporate business world. NCDC on their website summarises the welfare activities of ULCCS as, “Conducts Civil Service Foundation Class for around 150 students in a batch; Vocational Training and Rehabilitation Centre for Intellectually Challenged Adults, a programme of ULCCS Foundation; Geriatric care at a safe and well-equipped facility centre and medical and palliative care for the terminally ill.” Wages and other benefits provided for their workers and employees are also a model to the nation. They have a separate wing, the ULCCS Foundation, to implement these social welfare activities.

The heights an LCC can achieve

Development experts position ULCCS as a co-operative alternative to the corporate world. It redefines the role the working class in national development, while emerging as a global model to the labour co-operative movement. The name of the book itself telling the inspiring story of ULCCS Ltd. is ‘Building Alternatives; The story of India’s oldest construction workers’ cooperative’, written by Dr. T.M. Thomas Isaac and Michelle Williams.
The success story of ULCCS illustrates the potential of labour cooperatives in a country like India. ULCCS which has become one of the largest labour cooperatives, as well as primary cooperatives in Asia, was selected as Model Co-operative Society by the United Nations Development Programme (UNDP) in 2016. UNDP made a film on ULCCS to exhibit globally. ULCCS received membership in the International Co-operative Alliance (ICA) in 2019 becoming the only Primary Cooperative getting such a privilege.

In three subsequent years 2020, 2021 and 2022, the ULCCS Ltd. has remained second in the sector of Industry and Utilities Co-operatives in the global ranking of World Co-operative Monitor, published by the International Co-operative Alliance.


“Major clients of the Society include National Highways Department, Public Works Department of Govt. of Kerala and other state government ministries and a host of reputed private enterprises,” the NSDC website says. “Considering the meritorious service performance of the Society, the Government of Kerala appointed ULCCS as an Accredited Agency for the execution of Government sponsored projects like civil construction work for development of roads, bridges, buildings and allied infrastructure.”

Now ULCCS is the Total Solutions Provider for the departments of Public Works, Finance, Local Self Government, Tourism, Labour and Co-operative for execution of projects without tender. The ULCCS which owns an IT Firm, the UL Technology Solutions, is a Total Solution Provider of the Government of Kerala.

Presently, ULCCS is the only contractor capable of participating in tenders for major projects like the Bharat Mala by the National Highway Authority of India (NHAI). It has completed more than 7,500 projects in its 98-year long history. It has diversified into IT, IT Infrastructure, Tourism & Hospitality, Arts & Crafts, Education & Skilling, Quality Testing, Housing and Agriculture. Its name is synonymous with quality, integrity, and trust.


Thursday, 18 May 2023

കിഷാനോയുടെ മതിഭ്രമങ്ങൾ

 

കിഷാനോയുടെ മതിഭ്രമങ്ങൾ

മനോജ് കെ. പുതിയവിള

[പച്ചക്കുതിര മാസികയിൽ 2016 ഓഗസ്റ്റ് ലക്കത്തിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്.] 




വിഖ്യാത സ്പാനിഷ് നോവലായ ഡോൺ കിഹോത്തെയുടെ നാനൂറാം വാർഷികം ആഘോഷിച്ച വേളയിൽ, 2016-ൽ, നോവലിനു ഡോ. പി. വേണുഗോപാലൻ രചിച്ച കഥകളിയാവിഷ്ക്കാരം ആധുനികകാലത്തെ സമാനമായ ഉദ്യമങ്ങളിൽ പലനിലയ്ക്കും അവതരണക്ഷമതയും വ്യത്യസ്തതയും പുലർത്തുന്നു. ക്ലാസിക്കൽ കലയായ കഥകളിയെ ജനകീയമാക്കാൻകൂടി സഹായിക്കുന്നതാണ് വേറിട്ട കഥകളും സംസ്ക്കാരങ്ങളുമൊക്കെ കഥകളിക്കു വിഷയമാക്കുന്നത്. സ്പെയിനിൽ ഒരുഡസനിലധികം വേദികളിൽ അന്ന് അവതരിപ്പിച്ച ഈ കഥകളിയുടെ അരങ്ങേറ്റം 2016 ജൂലായ് നാലിന് തിരുവനന്തപുരത്തു നടന്നപ്പോൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനമാണിത്. ഇതിലെ വിമർശങ്ങൾ ആദ്യാവതരണം ആധാരമാക്കി ഉള്ളതാണ്. സ്പെയിനിലെ അവതരണത്തിനു മുമ്പും ശേഷവും ഒട്ടേറെ പരിഷ്ക്കാരങ്ങൾ വരുത്തി എന്നാണു മനസിലാക്കുന്നത്. ഇപ്പോൾ ഇതു പുനഃപ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നത് പുതിയ അവതരണങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ ഉദ്ദേശിച്ചാണ്.


വായിച്ചുവായിച്ചു വട്ടാകുക എന്നൊരു പ്രയോഗമുണ്ടല്ലോ. സ്പെയിനിലെ സാധാരണകർഷകനായിരുന്ന അലോൺസോ കിഷാനോയ്ക്ക് അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ സംഭവിച്ചത് അതാണ്. മദ്ധ്യകാലയൂറോപ്പിലെ പോരാളികളായ മാടമ്പിമാ(knights)രുടെ വീരകഥകൾ വായിച്ചുവായിച്ച് താനും അവരിലൊരാളാണെന്നു സ്വയം സങ്കല്പിച്ചു. മാടമ്പിത്തമുള്ള ഒരു പേരൊക്കെ ഇട്ടു - ഡോൺ കിഹോത്തെ. ചാവാലിക്കുതിരയ്ക്കുമിട്ടൂ ഒരു തകർപ്പൻ പേര് - റോസിനാന്റെ. അനീതികൾക്കെതിരെ, ദുഷ്ടശക്തികൾക്കെതിരെ പോരാടാൻ അയാൾ ഇറങ്ങിപ്പുറപ്പെടുകയാണ്. മർദ്ദകരായ ഭൂപ്രഭുക്കളോടും രാക്ഷസരോടും ഒക്കെ ഏറ്റുമുട്ടിയുള്ള സംഭവബഹുലമായ യാത്ര! എല്ലാ മാടമ്പിമാർക്കും ഉള്ളതുപോലെ സുന്ദരിയായ ഒരു റോയൽ കാമുകിയുമുണ്ട് ഇദ്ദേഹത്തിന്. അതും സങ്കല്പത്തിലാണെന്നു മാത്രം. പേര് ദോൾസീനിയ. സങ്കല്പമായാലെന്ത്, ശൃംഗാരത്തിനും വകുപ്പായല്ലോ. കഥകളി കൊഴുക്കാൻ വേണ്ടതെല്ലാം ആയി എന്നർത്ഥം. പോരാത്തതിന്, മതിഭ്രമം ബാധിച്ച നായകൻ ചെന്നുചാടുന്ന അബദ്ധങ്ങളും കാട്ടിക്കൂട്ടുന്ന കോപ്രായങ്ങളും കൂത്തിലെ വിദൂഷകവേഷത്തിൽ അരങ്ങിലെത്തുന്ന മണ്ടനായ അനുചരൻ സാഞ്ചോ പാൻസ ഉടനീളം കാട്ടുന്ന കോമാളിത്തരങ്ങളും പതിവുകളികളുടെ ആസ്വാദനത്തിനപ്പുറം പ്രേക്ഷകരെ രസിപ്പിക്കും. കിഹോത്തേയുടെ സങ്കല്പത്തിൽ രാക്ഷസന്മാരായി മാറുന്ന കൂറ്റൻ കാറ്റാടിയന്ത്രങ്ങളും സിംഹവും കിഷാനോയ്ക്കായി രൂപകല്പന ചെയ്ത, യൂറോപ്യൻ വേഷത്തെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന, ഉടുത്തുകെട്ടും തൊപ്പിയുമൊക്കെ പതിവിൽനിന്നു വേറിട്ട പരീക്ഷണങ്ങളാണ്. കുതിരപ്പുറത്തിരുന്നുള്ള കുന്തപ്പയറ്റും പുതുമയുള്ളതാണ്. ഇതെല്ലാം പുതിയ ആസ്വാദകരെ കഥകളിയിലേക്ക് അടുപ്പിക്കാനും സഹായിക്കും.

അത്യാവശ്യം കളിക്കപ്പെടുന്ന കൃഷ്ണലീല ആട്ടക്കഥ എഴുതിയ തഴക്കത്തോടെ ഡോ: പി. വേണുഗോപാലനാണ് മിഗൽ ദെ സെർവാന്റെസ് രചിച്ച ഡോൺ കിഹോത്തെ (Don Quixote) എന്ന ബൃഹത്തായ സ്പാനിഷ് നോവലിൽനിന്ന് കഥകളിക്കു പറ്റിയ മുഹൂർത്തങ്ങൾ കണ്ടെടുത്ത് ആട്ടക്കഥ രചിച്ചത്. മാർഗിയുടെ സൗകര്യങ്ങളിൽ നെല്ലിയോടു വാസുദേവൻ നമ്പൂതിരിയും കലാമണ്ഡലം പ്രദീപും മാർഗി വിജയകുമാറും മികച്ച പാട്ടുകാരനായ പത്തിയൂർ ശങ്കരൻകുട്ടിയും മേളവിദഗ്ദ്ധരായ കലാമണ്ഡലം കൃഷ്ണദാസും മാർഗി രത്നാകരനും ചുട്ടികലാകാരൻ മാർഗി രവീന്ദ്രൻ പിള്ളയും ഒക്കെ ചേർന്നു പാട്ടും ചിട്ടയും ചുട്ടിയുമെല്ലാം ഒരുക്കിയപ്പോൾ പ്രതീക്ഷ പകരുന്ന മിഴിവുറ്റ ഒരു സൃഷ്ടിയായി അതു മാറി. ഇവയ്ക്കൊപ്പം കഥയിലെ പുതുമയും വേഷങ്ങളിലും അവതരണത്തിലും ഉള്ള പുതുമകളുംകൊണ്ട് കഥകളിയാസ്വാദകർക്ക് ഡോൺ കിഹോത്തേ പ്രിയപ്പെട്ടതാകും. കൂടുതൽ അവതരണത്തിനുള്ള ആവശ്യം അതുയർത്തും.

കഴിഞ്ഞ ഒരു നൂറ്റാണ്ടിനിടെ എഴുതപ്പെട്ട ആട്ടക്കഥകളിൽ മാലി എന്ന വി മാധവൻ നായർ രചിച്ച കർണ്ണശപഥവും പന്നിശ്ശേരി നാണുപിള്ളയുടെ നിഴൽക്കുത്തും ഒഴികെ ഒന്നും അരങ്ങിൽ വിജയിച്ചില്ല. പലതും അരങ്ങേറ്റത്തോടെ അരങ്ങൊഴിഞ്ഞു. രചയിതാക്കളുടെ സ്വാധീനത്താലുംമറ്റും ഏതെങ്കിലും ഒന്നോ രണ്ടോ കഥകൾ വല്ലപ്പോഴുമൊക്കെ ആടുന്നു എന്നത് അവയുടെ സ്വീകാര്യതയായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. അവതരണയോഗ്യമായവതന്നെയും മാമൂലുകളുടെയും വിശ്വാസങ്ങളുടെയുമൊക്കെ കൂനാങ്കുരുക്കുകളിൽ ശ്വാസം മുട്ടി മൃതമോ വിസ്മൃതമോ ആകുകയും ചെയ്തു. ഇവയിൽ മാനവവിജയവും കിങ് ലിയറും പോലെയുള്ള പരീക്ഷണങ്ങളും പെടും. ഇങ്ങനെ കഥകളി കേവലമൊരു അനുഷ്ഠാനമോ ടൂറിസം വിപണനത്തിനുള്ള ആന്റിക് പീസോ ആണെന്ന പൊതുധാരണ സമൂഹത്തിൽ വളർന്നുമുറ്റി നിൽക്കുന്ന അവസ്ഥ ഉണ്ടായിത്തീർന്നു. ശിവരാത്രിക്ക് ഉറക്കമിളയ്ക്കാൻ കൂടുന്നതൊഴിച്ചാൽ കളിത്തട്ടിനുമുന്നിൽ മറ്റു കലകൾക്കു കിട്ടുന്നതുപോലെ ആളെ കൂട്ടാൻ കഴിയാത്ത അവസ്ഥ.

ആട്ടപ്പാട്ടു വ്യക്തതയോടെ പാടിത്തുടങ്ങിയതും ആസ്വാദനപരിചയത്തിനു നടപടികൾ സ്വീകരിച്ചതും യുവജനോത്സവങ്ങൾക്കായി കുട്ടികൾ പഠിക്കാൻ തുടങ്ങിയതും ഫൈനാട്സ് സൊസൈറ്റികൾ കഥകളിയെയും അല്പസ്വല്പം പരിഗണിച്ചുതുടങ്ങിയതും കഥകളിപ്രേമികളായ ചിലർ സ്വന്തം താല്പര്യത്തിൽ ഓരോ നാട്ടിലും ആണ്ടിൽ ഒന്നോരണ്ടോ വീതമെങ്കിലും വേദികൾ ഒരുക്കിത്തുടങ്ങിയതും സർക്കാർ ചില്ലറ പ്രോത്സാഹനങ്ങൾക്കു തയ്യാറായതുമെല്ലാം അടുത്തകാലത്തായി സ്ഥിതി ലേശം മെച്ചപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. കാണികളുടെ എണ്ണം നൂറിനുമുകളിലേക്കൊക്കെ ഉയർന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് ഒരു യൂറോപ്യൻ നോവൽ കഥകളിക്കുവേണ്ട അവശ്യം ചേരുവകളോടെ, പ്രതിഭാശാലികളുടെ കലാനിക്ഷേപങ്ങളോടെ അരങ്ങിലെത്തിയിരിക്കുന്നത്.

നോവലിന്റെ നാനൂറാം വാർഷികവും നോവലിസ്റ്റായ സെർവാന്റെസിന്റെ നാനൂറാം ചരമവാർഷികവുമാണ് ഈ വർഷം. സ്പെയിനിൽ വിപുലമായ ആഘോഷം നടക്കുന്നു. ആ വേളയിലാണ് ഈ കഥകളിയുടെ പിറവി. സ്പെയിനിൽ ഒരുഡസൻ വേദികളിൽ നമ്മുടെ കലാകാരർ ഇപ്പോൾ ഡോൺ കിഹോത്തെ അവതരിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.

വർഷങ്ങൾക്കുമുമ്പ് ഡോ: അയ്യപ്പപ്പണിക്കരാണ് മികച്ച രംഗാവതരണസാദ്ധ്യതയുള്ള ഈ കഥ കഥകളിയാക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചതെന്ന് പി. വേണുഗോപാലൻ ഓർക്കുന്നു. അന്നതു നടന്നില്ല. നടന്നപ്പോൾ കാണാൻ അയ്യപ്പപ്പണിക്കരില്ല. നൈറ്റ് എന്നതിന് മാടമ്പി എന്ന പരിഭാഷ അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ നിർദ്ദേശിച്ചതാണത്രേ.

ആദ്യത്തെ ഒരു മുഴുനീളആക്ഷേപഹാസ്യനോവലായ ഡോൺ കിഹോത്തെയുടെ കഥകളിയാവിഷ്ക്കാരത്തിന് അതുകൊണ്ടുതന്നെ ആദ്യത്തെ മുഴുനീളഹാസ്യകഥകളി എന്ന പ്രത്യേകതകൂടിയുണ്ട്. ലാ മാഞ്ചാ ഗ്രാമത്തിലാണു കഥ നടക്കുന്നത്. തനി യൂറോപ്യന്റെ രൂപസാദൃശ്യമുള്ള വേഷത്തിൽ കടന്നുവരുന്ന കിഷാനോയുടെ ഇളകിയാട്ടത്തോടെയുള്ള തുടക്കം തികച്ചും പുതുമയാർന്നതാണ്. മാടമ്പിചരിതങ്ങളിൽ ആസക്തനാകുന്നതും മാടമ്പിയുടെ കോപ്പുകൾ അണിഞ്ഞും ആയുധങ്ങൾ ധരിച്ചും സ്വയം മാടമ്പിയായി മാറുന്നതുമൊക്കെ അതീവഹൃദ്യമായി നെല്ലിയോട് ആടി. പിന്നീടു നാം കാണുന്നത് കത്തിവേഷത്തിൽ എത്തുന്ന കിഹോത്തെയെയാണ്. കലാമണ്ഡലം പ്രദീപാണു കിഹോത്തെയെ അവതരിപ്പിച്ചത്. രസകരമായ സംഭവപരമ്പരകളാണു പിന്നെ. കർഷകബാലനെ കെട്ടിയിട്ടു തല്ലുന്ന ജന്മിയോടാണ് ആദ്യ ഇടപെടൽ.

 

“വേലയ്ക്കു കൂലി കൊടുത്തീടാതെ
സാധുകളോടുള്ള ദ്രോഹം കഷ്ടം
വേഗം കൊടുക്കുക വേതനം ബാലന്
വീതവിശങ്കം ചെയ്തീടേണം”

എന്നാണു കല്പന. കിഹോത്തേയുടെ ഭാവഹാവാദികൾ കണ്ട് ലേശം അമ്പരന്ന ജന്മി എല്ലാം ചെയ്യാമെന്നു സത്യം ചെയ്യുന്നു. കിഹോത്തേ വിജയിയായി യാത്ര തുടരുന്നു. എന്നാൽ, ജന്മി വാക്കുപാലിക്കുന്നില്ലെന്നുമാത്രമല്ല, വീണ്ടും ബാലനെ ക്രൂരമായി മർദ്ദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലൂടെ കിഹോത്തേയുടെ വിജയത്തിന്റെ നിരർത്ഥകത വെളിവാക്കപ്പെടുന്നു.

ആദ്യയാത്ര കഴിഞ്ഞ് അടികൊണ്ട് അവശനായി തിരികെയെത്തുന്ന കിഹോത്തെ രണ്ടാമതും വീരകൃത്യങ്ങൾക്കായി പുറപ്പെടുന്നു. ഒരു സിൽബന്തിയെക്കൂടി ഇക്കുറി കൂടെ കൂട്ടി. അലക്കുകാരനായ സാഞ്ചോ പാൻസയെ താൻ പിടിച്ചടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നിലെ ഗവർണ്ണറാക്കാമെന്നു പ്രലോഭിപ്പിച്ചാണ് അനുചരനാക്കുന്നത്. ചാവാലിക്കുതിരയുടെ പുറത്ത് കിഹോത്തേയും കഴുതപ്പുറത്ത് സാഞ്ചോയും. വഴിയിൽ കാണുന്ന കൂറ്റൻ കാറ്റാടികൾ കിഹോത്തേയ്ക്കു രാക്ഷസന്മാരാണ്. രണ്ടു ചുവന്ന താടിവേഷങ്ങൾ. സാഞ്ചോ നോക്കുമ്പോൾ അവ കാറ്റാടിയന്ത്രങ്ങളായി കൈ ചുഴറ്റി നിൽക്കും. കിഹോത്തെ നോക്കുമ്പോഴാകട്ടെ പോരിനു വിളിക്കുന്ന രാക്ഷസന്മാരും. ഈ സ്ഥലജവിഭ്രാന്തി കഥകളിയിൽ പുതുമ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. പരിമിതമായ കലാപ്രകടനസാദ്ധ്യതയേ ഉള്ളെങ്കിലും സവിശേഷമായ ആ അവതരണരീതി രണ്ടു മനോനിലകൾ കൃത്യമായി അഭിവ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്നു. രാജാവിന്റെ മൃഗശാലയിലേക്കു കൊണ്ടു പോകുന്ന സിംഹത്തെ കൂടുതുറന്നുവിട്ടു പോരിനു വിളിക്കുന്നതും സിംഹം ബോറടിയോടെ കിഹോത്തേയെ നോക്കി പുച്ഛിച്ചു കൂട്ടിൽക്കയറിക്കിടക്കുന്നതുമൊക്കെ രസകരമാണ്.

നല്ലവനായ കിഷാനോയെ മടക്കിക്കൊണ്ടുവരാൻ പുരോഹിതന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം കരാസ്കോ എന്നയാൾ കണ്ണാടിമാടമ്പിയായി വേഷം മാറിവന്ന് കിഹോത്തെയുമായി ഏറ്റുമുട്ടി അബദ്ധത്തിൽ തോൽക്കുന്നതും പിന്നൊരിക്കൽ വെളുത്തചന്ദ്രൻ മാടമ്പിയായിവന്നു കിഹോത്തേയെ തോല്പിക്കുന്നതും കഥകളിത്തത്തിനപ്പുറം കുതിരപ്പുറത്തുള്ള യുദ്ധം എന്നനിലയിൽ പുതുമപുലർത്തുന്നു. കാമുകിയായ ദൊൾസീനിയയെ ദിവാസ്വപ്നത്തിൽ വാരിപ്പുണരുന്ന കിഹോത്തേ കണ്ണുതുറക്കുമ്പോൾ കരവലയത്തിൽ സാഞ്ചോയെക്കണ്ട് ജാള്യത്താൽ ചൂളുന്ന രംഗം രസകരമായ ഭാവപ്പകർച്ചയുടേതാണ്. എല്ലാരംഗത്തും മനോധർമ്മംകൊണ്ടു ചിരിയുടെയും കരഘോഷത്തിന്റെയും പെരുമഴ പെയ്യിച്ച സാഞ്ചോ പാൻസയെ മാർഗി വിജയകുമാർ അവിസ്മരണീയമാക്കി. നല്ല പുസ്തകങ്ങൾ വായിച്ചില്ലല്ലോ എന്ന പശ്ചാത്താപത്തോടെ മരണം പ്രാപിക്കുന്ന കിഷാനോ മടവൂരിന്റെ അനന്യമായ അഭിനയപാടവത്തിന്റെ എക്കാലത്തെയും സാക്ഷ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്.

ആദ്യാവതരണമെന്നു തോന്നാത്തത്ര അനായാസമായും ഭാവപ്പൊലിമയോടെയും അർത്ഥനിഷ്പത്തിയോടെയും പത്തിയൂർ ശങ്കരൻകുട്ടിയും കലാമണ്ഡലം വിഷ്ണുവും പദങ്ങൾ മധുരമനോഹരമാക്കി. കലാമണ്ഡലം കൃഷ്ണദാസും മാർഗി രത്നാകരനും മേളം കൊഴുപ്പിച്ചു. കണ്ണാടി മാടമ്പി, വെളുത്തചന്ദ്രൻ മാടമ്പി എന്നീ കഥാപത്രങ്ങൾക്കു മാർഗി ബാലസുബ്രഹ്മണ്യനും ദൊൾസീനിയയും കർഷകബാലനുമായി കലാമണ്ഡലം സുദീപും മികച്ച പ്രകടനം നടത്തി. മാർഗി സുരേഷ് കർഷകജന്മിയും സിംഹത്തെ കൊണ്ടുവരുന്ന വണ്ടിക്കാരനുമായി. കലാമണ്ഡലം ബാലകൃൻ, കലാമണ്ഡലം പാർത്ഥസാരഥി എന്നിവർ രാക്ഷസന്മാരും സിംഹവും പുരോഹിതനുമായി. ചുട്ടിയിൽ മാർഗി ശ്രീകുമാറും ചമയത്തിൽ പള്ളിപ്പുറം ഉണ്ണിക്കൃഷ്ണനും മാർഗി ഗോപനും മാർഗി രവീന്ദ്രൻ നായർക്കു കൂട്ടായി.

ആദ്യാവതരണത്തിന്റെ പരിമിതികൾ കാര്യമായി കണ്ടില്ലെങ്കിലും പരിഹരിക്കേണ്ട പോരായ്മകളായി ചിലതു തോന്നിയതുകൂടി പറയട്ടെ. ശ്ലോകങ്ങളും പദങ്ങളും പലതും പരമ്പരാഗതശൈലിയുടെ ചാലിൽനിന്നു വിടുതൽ നേടിയിട്ടില്ല. നിരവധി വാക്കുകളും പ്രയോഗങ്ങളും അപ്പടിതന്നെ കടന്നുവന്നിരിക്കുന്നു. വീരകഥകൾ വായിച്ചു മതിഭ്രമം വന്ന നായകന്റെ മനസിൽ താൻ പരിചയിച്ച കഥാസന്ദർഭങ്ങൾ തന്റെ സങ്കൽപ്പത്തിലെ സമാനമായ മുഹൂർത്തങ്ങളിൽ കടന്നുവരിക സ്വാഭാവികമാണല്ലോ. അതിനെ അനുസ്മരിപ്പിക്കാൻ ധീരോദാത്തരും പ്രതാപഗുണവാന്മാരുമായ കഥാപാത്രങ്ങളുള്ള ആട്ടക്കഥകളിലെ സമാനസന്ദർഭങ്ങളിലെ പദങ്ങളുടെ ഭാഗങ്ങളും രാഗതാളങ്ങളും മനഃപൂർവ്വം അനുകരിച്ചതാണെന്ന് ഡോ. പി. വേണുഗോപാലൻ ഇതേപ്പറ്റി വിശദീകരിക്കുന്നു. കിഹോത്തേയുടെ പദങ്ങളിൽ കല്യാണസൗഗന്ധികത്തിലെ ഭീമനെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന

“പ്രമത്തരാക്ഷസകുലത്തെയാകവെ
അമർത്തു കീർത്തികൾ പെരുത്തൊരു
വരിഷ്ഠനാകിയ കിഹോത്തേ ഞാൻ”

എന്നൊക്കെ ചെമ്പട താളത്തിൽ കാംബോജിയിൽത്തന്നെ പ്രയോഗിക്കുന്നത് അത്തരത്തിൽ കാണാമെങ്കിലും പുതിയകാല ആട്ടക്കഥകളും കളിയും പാരമ്പര്യങ്ങളിലും സാമ്പ്രദായികതകളിലും നല്ലയളവു കുടുങ്ങിക്കിടക്കുകതന്നെ ആണ്. ഇത് ഒരുപക്ഷെ, പരമ്പരാഗത കഥകളിയാസ്വാദകരെപ്രതിയുള്ള സന്ദേഹം‌കൊണ്ട് ആകാം.
പുതിയ മലയാളവും പുതിയ ഭാവുകത്വവും ഒക്കെ കഥകളിക്കു വഴക്കാൻ ഇക്കാലത്തെ രചിതാക്കളും ധൈര്യം കാട്ടാതിരിക്കുകയോ ബോധപൂർവ്വം ശ്രമിക്കാതിരിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നുണ്ടോ എന്നത് പരിശോധിക്കേണ്ടതാണ്.


പുതിയ കാലം പോലെതന്നെ കഥകളുടെ സംസ്ക്കാരവും തദ്ദേശീയമായ മറ്റു കാര്യങ്ങളുമൊക്കെ പരിഗണിച്ചും ഉചിതമായ മാറ്റങ്ങൾ ആകാവുന്നതാണ്. കിഹോത്തേയുടെ കാമുകിയായ സ്പാനിഷ് സുന്ദരിയുടെ സൗന്ദര്യം “ഇന്ദീവരതുല്യ നീലവിലോചനേ” എന്നല്ലാതെ യൂറോപ്യൻ സൗന്ദര്യപ്രമാണപ്രകാരമുള്ള ഉപമകളിലൂടെ അവതരിപ്പിക്കാമായിരുന്നു. യഥാർത്ഥത്തിൽ വീരനല്ലാഞ്ഞിട്ടും കിഹോത്തേയെ കൃത്യമായ കത്തിവേഷമായി അവതരിപ്പിച്ചപ്പോൾ അയാളുടെ കിരീടമെങ്കിലും പുതിയതൊന്ന് ആലോചിക്കാമായിരുന്നു - യൂറോപ്യൻ ഛായയുള്ള ഒന്ന്. നോവലിസ്റ്റ് വ്യക്തമായി പറയുന്ന സ്ഥിതിക്ക് പടച്ചട്ടയും ആകാമായിരുന്നു. യുദ്ധവേളയിൽ കുന്തവും പരിചയുമൊക്കെ അതേരൂപത്തിലും വലിപ്പത്തിലും ഉള്ളവ ഉപയോഗിച്ച സ്ഥിതിക്ക് വട്ടത്തിലുള്ള കേരളീയപരിചയ്ക്കു പകരം യൂറോപ്യൻ ശൈലിയിലുള്ള പരിച നോക്കാമായിരുന്നു. സിംഹത്തെ ചുട്ടിയും വേഷവുമിട്ടു രംഗത്തു കൊണ്ടുവന്നസ്ഥിതിക്ക് അതിന്റെ സാദ്ധ്യതകൾ ഉപയോഗിക്കേണ്ടതായിരുന്നു. (edit: ഇക്കാര്യങ്ങളിൽ പിന്നീടു മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടോ എന്ന് അറിയില്ല.)

സാഞ്ചോ പാൻസയെ പൂർണ്ണമായും ലോകധർമ്മിയാക്കിയത് ഏറെ ഉചിതമായി. ഇത്രയും സ്വാതന്ത്ര്യം നൽകുമ്പോൾ ഒരു നടന് എന്തെല്ലാം അത്ഭുതം സൃഷ്ടിക്കാനാകുമെന്ന് മാർഗി വിജയകുമാർ തെളിയിച്ചു. വിജയകുമാറിനായിരുന്നു കയ്യടി ഏറെയും. എന്നാൽ ഈ കഥാപാത്രത്തിന് കൂടിയാട്ടത്തിലെ വിദൂഷകന്റെ വേഷം അപ്പടി പകർത്താതെ, കേശഭൂഷണത്തിലടക്കം പരിഷ്ക്കാരം വരുത്താനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യംകൂടി ഉപയോഗിക്കണമായിരുന്നു. കിഷാനോയുടെയും ജന്മിയുടെയും കർഷകബാലന്റെയും ഒക്കെ വേഷത്തിൽ കാട്ടിയ സ്വാതന്ത്ര്യം അനുകരണീയമാണ്. ആ സ്വാതന്ത്ര്യം ആവശ്യമായിടത്തെല്ലാം കാട്ടണമായിരുന്നു. കണ്ണാടി പതിച്ച പടച്ചട്ടയുള്ളയാൾ എന്നു നോവലിസ്റ്റ് വിധിക്കുന്ന കണ്ണാടിമാടമ്പിക്കൊക്കെ അത്തരം വേഷം വേണമായിരുന്നു. സമയക്കുറവുകൊണ്ടു മുതിരാഞ്ഞതാകും എന്നു കരുതുന്നു.

കഥാന്ത്യത്തിൽ കിഹോത്തേ കിഷാനോയായി മാറുകയും ‘ആത്മാവിൽ പ്രകാശം പരത്തുന്ന’ നല്ല പുസ്തകങ്ങൾ വായിക്കാൻ കഴിയാഞ്ഞതിനാലാണ് തന്റെ ജീവിതം ഇപ്രകാരം പാഴായിപ്പോയതെന്നു തിരിച്ചറിഞ്ഞു പശ്ചാത്തപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആ തിരിച്ചറിവോടെ കഥാവശേഷനാകുന്ന കിഷാനോയ്ക്ക് കഥകളിയിൽ ഭാരതീയമായ മോക്ഷപ്രാപ്തി കല്പിച്ചിരിക്കുന്നതിലെ യുക്തിയും ബോദ്ധ്യമായില്ല. “ഞാനത്രേ പരം ജ്ഞാനം, ഞാൻ തന്നെ പരം മോക്ഷം” എന്നൊക്കെ സ്പാനിഷ് നായകൻ പറയുമ്പോൾ ഒരു സുഖമില്ലായ്മ. ആ രംഗമാകട്ടെ, ബാലിവധത്തെ ഒരുപാടുതരത്തിൽ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നതുമായി. മംഗളശ്ലോകം നല്ല പുസ്തകങ്ങളെയും നല്ല അറിവുകളെയുംപറ്റി ആകുന്നതായിരുന്നു ഉചിതം.

പാശ്ചാത്യ ഇതിവൃത്തത്തെ പൗരസ്ത്യകലാരൂപമാക്കുമ്പോൾ കഥ ഭാരതീയമാക്കുകയല്ല, കലയുടെ സാർവ്വലൗകികത വികസിപ്പിക്കുകയാണു വേണ്ടത്. കാരണം, കലാമാദ്ധ്യമം നമ്മുടേതുതന്നെയെങ്കിലും കഥാഭൂമികയും പാത്രങ്ങളും നമ്മുടേതല്ല. ഇത്തരം പരീക്ഷണങ്ങൾ കഥകളിത്തം നഷ്ടപ്പെടുത്തുമെന്ന പേടി അനാവശ്യമാണ്. മൗലികതാവാദികൾ എതിർത്തേക്കാം. ഏതുകാലത്തും ഏതു മഹത്തായ മാറ്റങ്ങളെയും അക്കൂട്ടർ അങ്ങനെയേ സമീച്ചിട്ടുള്ളൂ. അതിനു കീഴടങ്ങുകയല്ല, നവഭാവുകത്വവും കാവ്യഭാഷയും രംഗഭാഷയും സൃഷ്ടിക്കാൻ ധൈര്യപ്പെടുകയാണ് ഉല്പതിഷ്ണുക്കൾ ചെയ്യേണ്ടത്. ഏറെ മനോഹരമായി ഈ സൃഷ്ടി ഒരുക്കിയവർക്ക് തീർച്ചയായും അതിനാകും.

(edit: ഇത് എഴുതിയശേഷം, സ്പെയിനിലെ അവതരണങ്ങൾക്കു മുമ്പും പിന്നീടും പല മാറ്റവും വന്നു എന്നാണു മനസിലാക്കുന്നത്. ആതുകൊണ്ട്, ഈ നിരൂപണം ആദ്യാവതരണത്തിൻ്റേത് ആണ് എന്ന് ഓർക്കുമല്ലോ.)